New Jersey



New Jersey, NJ ya da Türkçe adıyla Yeni Jersey, ABD'nin eyaletlerinden birisidir. Ülkenin doğu kıyısının orta kesimlerindeki eyalet New York, Pennsylvania, ve Delaware ile komşudur. ABD'nin en küçük eyaletlerinden olan NJ, New York'taki Manhattan adasına 2 tünel ve 1 asma köprüyle bağlanmıştır. Eyaletin bazı kesimleri New York ve Philadelphia metropolitan alanları içinde kalmaktadır.

Yüzölçümünün büyük bir bölümünün yeşilliklerle kaplı olması ve birçok orman barındırması sebebiyle Yeşil Eyalet veya tam kelime çevirisiyle Bahçe Eyalet (Garden State) takma ismi verilmiştir.

2800 yılı aşkın bir süredir Kızılderililere ev sahipliği yapan New Jersey'de Avrupalıların yerleşimleri 1600'lü yılların başlarına dayanır. Bölgeye ilk gelen Avrupalılar İsveç ve Hollanda'dan yola çıkmışlardı.

Eyaletin ismi ise Manş Denizi'ndeki adalardan en büyüğü olan Jersey Adası'ndan gelmektedir. Daha sonra bölgenin kontrolünü ele geçiren İngilizler burayı New Jersey Kolonisi adıyla yönetmeye başladılar. Koloni Amerikan Bağımsızlık Savaşı sırasında önemli savaşlara sahne oldu. George Washington Koloni güçlerinin kışlık karargahını iki defa Morristown'da kurmuştu. 19. Yüzyılda ise Paterson ve Trenton gibi şehirler Endüstri Devrimi'nin Kuzey Amerika'daki ilk odakları arasında yer aldılar. New Jersey'in Boston, New York City, Philadelphia, Baltimore ve Washington, D.C. gibi büyük metropollere yakın oluşu 1950'lerden bugüne kadar hızlı bir büyümeyi de ateşleyen olgu oldu. 2008 itibariyle, New Jersey'de diğer tüm eyaletlerden daha fazla milyoner yaşamakta.

İklim 

New Jersey'e nispeten nemli bir karasal iklim hakimdir. Eyaletin güney ucunda ise nemli bir tropik-altı iklimden söz edilebilir.

Yazlar oldukça sıcak ve nemlidir. Bu mevsimde 26-30 °C ila 15-21 °C arasında değişen sıcaklıklar görülür. Her yaz 32 °C'yi aşan sıcaklıklara rastlanan 18-25 gün de yaşanır. New Jersey kışları çoğunlukla soğuk geçer. Eyaletin güney kısımlarında ise daha yumuşak bir kış yaşanır. Bahar ve güz aylarında ise değişken hava durumları gözlemlenebilir.

Eyalete düşen ortalama yıllık yağış miktarı 1100 mm civarındadır. Her ay yaklaşık 6-9 gün yağış görülür ve Kasım ortalarından Mart'a kadar toplamda 38 ila 78 cm arasında değişen kar yağışları yaşanır.

20. yüzyıl boyunca ve 21. yüzyılın şimdiye kadar geçen döneminde New Jersey'i etkisi altına alan çeşitli hava olayları arasında Floyd Kasırgası gibi tropik fırtınalar nadir de olsalar dikkat çekmektedir.

New Jersey'deki çeşitli kentlerde ortalama yüksek ve düşük sıcaklıklar (°C)

Şehir

Oca

Şub

Mar

Nis

May

Haz

Tem

Ağu

Eyl

Eki

Kas

Ara

Sussex

1/-10

3/-9

8/-4

15/2

21/7

26/12

28/15

28/14

23/9

17/3

11/-1

4/-6

Newark

3/-4

5/-3

10/1

16/7

22/12

27/18

29/21

28/20

24/16

18/9

12/4

6/-1

Atlantic City

5/-2

6/-1

9/3

14/7

19/13

24/18

27/21

27/21

23/18

18/12

13/6

8/1

Cape May

6/-3

6/-2

11/2

16/6

21/12

26/17

29/19

28/19

25/16

19/9

13/4

8/-1


Eyalet nüfusu 

Resmi tahminlere göre 1 Temmuz 2006 itibariyle New Jersey'in nüfusu 8.724.560'dir.[4] Bu 2000 yılındaki sayıma göre %3,7'lik bir artışa tekabül eder. Doğal yollardan 254.766 kişi artan (705.812 doğum, 451.046 ölüm) nüfus göç yoluyla da 79.211 kişi yükselmiştir. ABD dışından ülkeye göç edenlerin sayısı 357.111 kişi iken, ülke içi göçlerle eyalet 277.900 sakinini yitirmiştir. Eyalette ABD dışında doğmuş 1.6 milyon kişi yaşamaktadır. Bu da toplam nüfusun %19.2'sidir.

2006 itibariyle New Jersey ABD'nin en kalabalık 11. eyaletidir. Ancak küçük yüzölçümü nedeniyle nüfus yoğunluğu sıralamasında kilometrekareye düşen 453 kişi ile birinci sıradadır. Yine de bu yoğun nüfusun eyalet topraklarına homojen bir biçimde dağıldığını söylemek mümkün değildir.

Irk, etnisite ve köken
 

New Jersey dini ve etnik farklılıkların en yaygın olarak rastlandığı eyaletlerden biridir. New York'tan sonra en büyük Yahudi Amerikalı nüfusunu barındıran[6] eyalette ayrıca Michigan'ın ardından en büyük Müslüman nüfus, oransal olarak en büyük üçüncü Doğu Asya kökenli nüfus, ve yine oransal olarak en büyük üçüncü İtalya kökenli nüfus yaşamaktadır. Ayrıca siyahlar ve latin kökenli Amerikalılar da eyalet nüfusunun kayda değer yüzdelerini oluştururlar. Ayrıca en büyük ikinci Hindistan kökenli Amerikalı nüfusu da yine New Jersey'de yaşar.

Eyalet nüfusunun içinde şu kökenlerden gelenler en büyük beş grubu oluşturmaktadır: İtalya (%17,9), İrlanda (%15,9), Afrika (%13,6), Almanya (%12,6), Polonya (%6,9).

Newark ve Camden ülkedeki en fakir şehirler arasında yer alır. Ancak buna rağmen New Jersey'de hane başına düşen gelir medyanı ülkenin en yüksek ikinci değerine ulaşmaktadır.[11] Bu durumun açıklaması New Jersey'in New York ve Philadelphia'nın banliyölerini kapsamasında yatar.

Eyalette farklı dilleri konuşan toplulukların dışa kapalı cemaatlerinin yaşadığı büyük boyutlu bölgelere rastlamak mümkündür. Bunlar arasında başta gelenleri sırasıyla:

     • İspanyolca konuşulan Hudson County yerleşimleri, özellikle de Union City.
     • Brezilya Portekizcesi'nin yaygın biçimde konuşulduğu Newark.
     • Hudson ve Essex County'de yoğun biçimde İtalyanca konuşulan bölgeler.

New Jersey'in nüfus dağılımı

Eyalet nüfusunun %6,7'si 5, %24,8'i 18 yaşın altındadır. %13,2 ise 65 yaş ya da daha yukarıdadır. Nüfusun yaklaşık olarak %51,5'ini kadınlar oluşturmaktadır.
2000 yılındaki nüfus sayımına göre 5 yaşından büyük nüfusun %12,31'i İspanyolca, %1,48'i ise İtalyanca konuşmaktadır.

Din 

New Jersey'de çeşitli dinlerin dağılımı (2001)

Dini Cemaat

%

Katolik

37

Hiçbiri

15

Baptist

8

Metodist

6

Bir cemaate aidiyeti reddedenler

5

Hristiyan
(mezhep ayrımı yapmadan)

4

Yahudi
(etnik köken değil, dini açıdan)

4

Diğer

4

Presbiteryen

4

Lutherci

3

Episkopal/Anglikan

2

Protestan

2

Yehova Şahidi

1

Mormon

1

Müslüman

1

Dini aidiyetsiz

1

Pentekostal

1

Diğer

*

 *Herbiri %0,5'ten küçük 7 cemaat


Bilgi Almak İçin Formu Doldurunuz


İletişim Formu